โรคมือเท้าปาก Hand Foot Mouth Disease
หนึ่งในโรคที่สร้างความปวดเศียรเวียนเกล้าให้กับทั้งคุณครูที่โรงเรียน และทั้งคุณพ่อคุณแม่ เพราะมีการระบาดที่รวดเร็ว เด็กที่เจ็บปวดจากโรคนี้จะต้องทรมานกับภาวะไข้ เจ็บในปากเนื่องจากเยื่อบุช่องปากเต็มไปด้วยแผล มือเท้าก็ขึ้นตุ่มน้ำหรือผื่นแดง ทั้งคันทั้งเจ็บ ใช่แล้วค่ะ เรากำลังพูดถึง โรคมือเท้าปาก นั่นเอง
สาเหตุ
เชื้อ Human Enterovirus species A (HEV-A) โดยเฉพาะ coxsakievirus A16 และ Enterovirus 71 นอกจากนี้ยังมีสาเหตุจาก HEV-A ชนิดอื่นๆอีกได้ เช่น coxsakievirus A2-8, 10, 12, 14 coxsakievirus B และ echovirus บางชนิด
ในประเทศแถบอเมริกา และยุโรป พบผู้ป่วยที่มีภาวะติดเชื้อในระบบประสาทสมองส่วนกลาง และผู้เสียชีวิตจากเชื้อ Enterovirus 71 (EV 71) มาตั้งแต่หลายสิบปีก่อน
ปัจจุบันพบว่าในประเทศแถบภูมิภาคเอเชียแปซิฟิค ก็มีรายงานพบผู้ป่วย HFM disease ที่มีสาเหตุจาก EV 71 มีอาการทางระบบประสาท และสมองส่วนกลาง มีอาการรุนแรงจนเสียชีวิตเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ เช่นกัน โดยเฉพาะในเด็กอายุน้อยกว่า 5 ปี
อุบัติการณ์
พบได้ทั่วโลก ประเทศในเขตร้อนชื้นพบผู้ป่วยได้ตลอดปี โดยพบระบาดในฤดูฝน มักพบในโรงเรียนอนุบาล สถานรับเลี้ยงเด็ก สถานที่อยู่กันแออัด
การติดต่อ
เชื้อจากผู้ป่วยสามารถออกมาทางเสมหะ น้ำมูก น้ำลาย อุจจาระและตุ่มน้ำใสของผู้ป่วย โดยส่วนใหญ่จะรับเชื้อเข้าทางปากเป็นหลัก ส่วนน้อยที่รับเชื้อเข้าทางการหายใจ เมื่อได้รับเชื้อโรคเข้าไป อีกบุคคลหนึ่งจะแสดงอาการเจ็บป่วยภายใน 3-6 วัน
อาการ
- มีไข้ 1-2 วัน
- ต่อมามีจุดแดง ตุ่มพุพอง และแตกออกเป็นแผลตื้นๆ ในปาก กระพุ้งแก้ม เหงือก เพดานอ่อน ลิ้นไก่
- หลังจากมีรอยโรคในช่องปาก 1-2 วัน จะมีผื่นแดงนูนและหรือมีตุ่มน้ำใส ตาม มือ เท้า ก้น อวัยวะเพศ เข่า ข้อศอก ของผู้ป่วยได้
- ส่วนมากจะหายป่วยภายในหนึ่งสัปดาห์โดยการรักษาตามอาการส่วนน้อยที่มีอาการรุนแรง (โดยพบในผู้ป่วยที่ติดเชื้อชนิด Enterovirus 71) มักเป็นเด็กเล็กโดยเฉพาะอายุต่ำกว่า 5 ปี
ผู้ป่วยอาจมีอาการทางระบบประสาทและสมอง เช่น ซึม กระสับกระส่าย กระวนกระวาย อาเจียนหลายครั้ง ชัก บางรายมีอาการเหงื่อออกมากผิดปกติ หัวใจเต้นเร็ว หายใจเร็ว ความดันโลหิตสูง บางรายอาจพบเลือดออกในปอด หัวใจล้มเหลวเสียชีวิตได้
การรักษา
ปัจจุบันยังไม่มียาต้านไวรัสเพื่อฆ่าเชื้อโรคโดยเฉพาะ ผู้ป่วยส่วนมากหายได้เองภายใน 7-10 วัน โดยระหว่างนี้ให้รักษาตามอาการ เฝ้าระวังภาวะขาดน้ำจากการมีแผลรุนแรงในช่องปาก หรือการติดเชื้อแบคทีเรียแทรกซ้อน
อย่างไรก็ตามควรระวังสัญญาณเตือนซึ่งบ่งบอกการมีพยาธิสภาพของระบบประสาทและสมองดังต่อไปนี้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเด็กอายุน้อยกว่า 5 ปี
- ไข้มากกว่า 39 องศาเซลเซียส นานตั้งแต่ 48 ชั่วโมงขึ้นไป
- อาเจียนหลายครั้ง
- ซึมกระสับกระส่าย
- แขนขาอ่อนแรง
- เซ ขณะยืน เดิน นั่ง
- ตากลอกไปมาไม่หยุดนิ่ง
"ดังนั้นในผู้ป่วยบางรายที่มีสัญญาณเตือนดังกล่าว หรือผู้ปกครองมีความกังวลในการดูแลหรือสังเกตอาการที่บ้าน แพทย์อาจพิจารณาให้ผู้ป่วยรายนั้นๆ นอนโรงพยาบาล"
การป้องกัน
- กรณีมีเด็กอยู่ร่วมกัน เช่น สถานเลี้ยงเด็ก ต้องแยกโรค เช่น ไม่ใช้ช้อน ส้อม จานชาม แก้วน้ำร่วมกัน เน้นการล้างมือบ่อยๆ ปิดปากจมูกเวลาไอจาม
- ปัจจุบัน มีวัคซีนป้องกันโรคมือ เท้า ปาก ที่เกิดจากเชื้อ Enterovirus : EV 71 แล้ว เหมาะสำหรับเด็กอายุ 6 เดือน ถึง 5 ปี ฉีด 2 เข็ม ห่างกัน 1 เดือนในเด็กที่ป่วยเป็นโรค มือ เท้า ปากแล้วก็สามารถฉีดได้ แต่ต้องฉีดหลังหายป่วยแล้ว 1 เดือนเด็กที่มีโรคประจำตัวหรือแพ้ยา ควรปรึกษากุมารแพทย์ก่อนรับวัคซีน
แพ็กเกจที่เกี่ยวข้อง
แพ็กเกจวัคซีนเด็ก
วัคซีนป้องกันนิวโมคอคคัส
วัคซีนป้องกันนิวโมคอคคัส
วัคซีนป้องกันไข้เลือดออก
วัคซีนป้องกันไข้เลือดออก
วัคซีนไข้หวัดใหญ่
วัคซีนไข้หวัดใหญ่
แพ็กเกจผ่าตัด ต่อมทอนซิล & อดีนอยด์
เจ็บคอ ป่วยบ่อย อย่าปล่อยให้ทอนซิลอักเสบเรื้อรัง
ค่าบริการ และค่าใช้จ่ายต่างๆ
บริการสุขภาพอื่น ๆ
คุกกี้และความเป็นส่วนตัว
เมื่อคลิก “อนุญาตคุกกี้ทั้งหมด” หมายความว่าผู้ใช้งานยอมรับที่จะเปิดการใช้งานคุกกี้เพื่อวัตถุประสงค์ต่าง ๆ ดังต่อไปนี้ เพื่อให้เว็บไซต์สามารถทำงานได้อย่างถูกต้องและเต็มประสิทธิภาพ เพื่อเปิดใช้คุณสมบัติของโซเชียลมีเดีย และเพื่อวิเคราะห์การเข้าใช้งานเพื่อนำข้อมูลไปใช้ในการทำการตลาดและการโฆษณา รวมถึงการแบ่งปันข้อมูลการใช้งานกับพาร์ทเนอร์โซเชียลมีเดีย
