degrees call-center-agent ambulance stethoscope hours-phone-service wifi-connection-signal-symbol drink-water water-heater bowl-in-a-microwave freezer wardrobe computer cutlery table sofa newspaper cd-player television bathroom-furniture toilet patient-in-hospital-bed hospital-bed
label

ใครจะคิดว่าคราบที่ฟัน หรือคราบหินปูนนั้น อันตรายกว่าที่เราคิด

หินปูน

หินน้ำลาย หรือหินปูน มีที่มาอย่างไร? ทำให้เหงือกอักเสบได้อย่างไร? และป้องกันได้อย่างไร?

การเกิดของหินปูนและคราบจุลินทรีย์

  • หินปูนมีต้นกำเนิดจากแผ่นคราบจุลินทรีย์ หรือเรียกว่า Plaque, Bacterial plaque ชื่อใหม่คือ Biofilm
  • จุลินทรีย์ ได้รับอาหารคือน้ำตาลจากอาหารที่เรารับประทานเข้าไปเพื่อสังเคราะห์พลังงาน ผลผลิตที่ได้คือสารพิษและกรด สารพิษก่อให้เกิดเหงือกอักเสบ และกรดจะกระตุ้นให้เกิดฟันผุ
  • คราบจุลินทรีย์เมื่อเริ่มเกิดใหม่ๆ กำจัดได้ง่ายโดยการแปรงฟันและขัดฟัน ส่วนคราบหินปูนจะเกาะอย่างแน่นหนากับพื้นผิวฟัน กำจัดได้ด้วยการขูดหินปูนเท่านั้น

แผ่น Plaque จะถูกแร่ธาตุในน้ำลายที่อยู่ในช่องปากจับตัวตกตะกอนแข็งตัวเป็นหินปูนเกาะแน่นกับผิวฟัน ซึ่งพบทั้งที่อยู่เหนือเหงือกและใต้เหงือก

ผลข้างเคียงหากไม่ขูดหินปูน

  • ทำให้เลือดออกขณะแปรงฟัน
  • ทำให้เหงือกอักเสบ บวมแดง
  • เหงือกร่น
  • มีหนองออกจากร่องเหงือก
  • มีกลิ่นปาก
  • ฟันโยก
  • ฟันเคลื่อนออกจากกัน

การขูดหินปูนของทันตแพทย์

ทันตแพทย์จะขูดหินปูนที่อยู่ใต้เหงือกและเหนือเหงือก ส่วนหินปูนที่เกาะลึกอยู่ใต้เหงือก จะต้องอาศัยการเกลารากฟัน ใช้เวลาครั้งละ 20-30 นาที ในผู้ป่วยบางรายอาจต้องรักษามากกว่า 1 ครั้ง และนัดหมายหลังจากนั้นอีก 4-6 อาทิตย์ในกรณีที่ยังมีการอักเสบของเหงือก ถ้าเหงือกอักเสบรุนแรงเกิดการทำลายกระดูกรอบรากฟัน อาจต้องผ่าตัดเหงือกร่วมด้วยโดยขึ้นกับดุลยพินิจของทันตแพทย์

กรณีผู้ป่วยมีปัญหาเลือดหยุดยากจะขูดหินปูนได้หรือไม่

ผู้ป่วยที่ได้รับยาทำให้เลือดแข็งตัวช้าอาจต้องหยุดยาก่อนเพื่อป้องกันภาวะเลือดไหลไม่หยุด ผู้ป่วยโรคเลือดควรปรึกษาแพทย์ประจำตัวเพื่อวางแผนการรักษาร่วมกับทันตแพทย์

การป้องกันการเกิดหินปูน

  • การใช้น้ำยาบ้วนปาก แท้ที่จริงแล้วเหมาะกับผู้ที่ไม่สามารถแปรงฟันได้ปกติ หรือได้รับการผ่าตัดในช่องปาก เช่น ผ่าฟันคุด ผ่าตัดเหงือก เพราะน้ำยาบ้วนปากบางชนิดเมื่อใช้ในระยะยาวอาจทำให้เกิดคราบฟันดำ รวมทั้งเสียภาวะสมดุลของจุลินทรีย์ในช่องปากทำให้จุลินทรีย์ก่อโรคเพิ่มจำนวนมากผิดปกติ ดังนั้นทันตแพทย์จึงไม่แนะนำให้ใช้น้ำยาบ้วนปากในคนที่แปรงฟันได้ตามปกติ
  • การแปรงฟัน อย่างน้อยวันละ 2 ครั้งตอนเช้าและก่อนนอน ทำความสะอาดซอกเหงือกด้วยไหมขัดฟันหรืออุปกรณ์อื่นๆ ตามคำแนะนำของทันตแพทย์ และพบทันตแพทย์เพื่อตรวจสภาพฟันและเหงือกอย่างน้อยปีละ 2 ครั้ง


© 2024 โรงพยาบาลขอนแก่นราม