โรคไส้เลื่อน

โรคไส้เลื่อน คือโรคที่อวัยวะภายใน (บางส่วน)เกิดการเคลื่อนตัวออกจากตำแหน่งที่อยู่เดิมผ่านรู หรือดันตัวผ่านบริเวณกล้ามเนื้อหรือพังผืดที่เกิดความหย่อนยานสูญเสียความแข็งแรงไปอยู่ยังอีกตำแหน่งหนึ่งและมักปรากฏเป็นก้อนตุงออกมาอวัยวะที่เกิดไส้เลื่อนได้บ่อยคือลำไส้เล็ก

สาเหตุ

• การมีน้ำหนักตัวมาก โรคอ้วน เกิดภาวะมีน้ำในช่องท้องปริมาณมาก
• การยกของหนักบ่อยๆ การไอเรื้อรัง
• เป็นโรคปอดถุงลมโป่งพอง การเบ่งอุจจาระและปัสสาวะเป็นประจำ
• ในผู้หญิงตั้งครรภ์

อาการหลัก คือคลำได้ก้อนโป่ง

โดยตำแหน่งจะขึ้นอยู่กับชนิดของไส้เลื่อน ได้แก่

• ไส้เลื่อนตรงขาหนีบ คลำได้ก้อนบริเวณขาหนีบมักพบข้างขวามากกว่าข้างซ้าย
• ไส้เลื่อนที่สะดือ ปรากฏเป็นก้อนที่สะดือจุ่นนั้นเอง
• ไส้เลื่อนบริเวณต่ำกว่าขาหนีบจะคลำได้ก้อนที่บริเวณติดชิดกับขาหนีบแต่อยู่ต่ำใต้ต่อขาหนีบ
• ไส้เลื่อนตรงหน้าท้องเหนือสะดือจะคลำได้ก้อนตรงกลางของหน้าท้องเหนือต่อสะดือ ประมาณ 20% ของผู้ป่วยที่เป็นไส้เลื่อนชนิดนี้จะคลำก้อนได้หลายก้อน
• ไส้เลื่อนตรงข้างๆ กล้ามเนื้อหน้าท้อง จะคลำได้ก้อนตรงข้างๆกล้ามเนื้อหน้าท้อง
• ไส้เลื่อนที่เกิดหลังผ่าตัดจะคลำได้เป็นก้อนตรงตำแหน่งแผลที่เคยผ่าตัดมาก่อน

การรักษา

1. การผ่าตัดหากมีความเสี่ยงสูง เช่น ไส้เลื่อนที่เกิดขึ้นทันทีไส้เลื่อนเคลื่อนกลับที่เดิมยาก รูที่ไส้เลื่อนเคลื่อนที่ออกมามีขนาดเล็ก ควรรีบผ่าตัดให้เร็วที่สุดเพื่อไม่ให้ไส้เลื่อนติดคา
2. หากมีภาวะไส้เลื่อนติดคา รักษาโดยให้ผู้ป่วยนอนราบ ให้ยาแก้ปวด ยาคลายกล้ามเนื้อ และยานอนหลับแล้วใช้นิ้วมือพยายามดันไส้เลื่อนให้กลับเข้าสู่ช่องท้อง หากทำได้สำเร็จก็จะนัดผู้ป่วยมาผ่าตัดรักษาไส้เลื่อนให้เร็วที่สุด เพราะมีโอกาสติดคาซ้ำได้อีก

การปฏิบัติตัวและการป้องกัน

1. ไม่ยกของหนัก ไม่เบ่งถ่ายอุจจาระ ปัสสาวะ การใส่อุปกรณ์ประเภทสายรัด / กางเกงที่ช่วยกระชับไม่ให้ไส้เลื่อนโป่งตุงออกมา
2. ไม่ดื่มแอลกอฮอล์ ชา กาแฟ น้ำอัดลม ช็อกโกแลต ไม่กินอาการที่มีรสจัดหรือไขมันสูง ไม่กินอาหารมากเกินไปในแต่ละมื้อ งดอาหารก่อนที่จะนอนอย่างน้อยประมาณ 3 ชั่วโมง งดสูบบุหรี่

อาการที่ควรรีบมาพบแพทย์

หากมีอาการปวดอย่างเฉียบพลันบริเวณตำแหน่งที่เป็นไส้เลื่อน อาจร่วมกับมีอาการคลื่นไส้ อาเจียน หรือมีไข้ ควรรีบมาพบแพทย์