โรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และทวารหนัก

มะเร็งลำไส้ใหญ่ พบมากขึ้นเรื่อยๆ ในคนไทย โดยพบเป็นอันดับ 3 ของมะเร็งในผู้ชาย เเละอันดับ 5 ของมะเร็งในผู้หญิง ผู้ป่วยส่วนใหญ่อาศัยในเขตเมืองใหญ่ ส่วนมากพบในอายุมากกว่า 50 ปี แต่มีแนวโน้มเริ่มพบในคนอายุน้อยลง

สาเหตุน่าจะเกิดจากการเปลี่ยนแปลงวิถีการดำรงชีวิตของคนไทยที่คล้ายชาวตะวันตกมากขึ้น สิ่งแวดล้อมและการปนเปื้อนสารพิษในอาหารและอากาศ ความเครียดและขาดการออกกำลังกายทำให้ภูมิต้านทานของร่างกายลดลง

รูปลำไส้ใหญ่

อาการ

• มะเร็งลำไส้ใหญ่เกิดขึ้นที่เยื่อบุผนังลำไส้ ดังนั้นก้อนเนื้อก่อนเป็นมะเร็งหรือก้อนมะเร็งจะมีการสร้าง ”มูก”มากกว่าปกติร่วมกับการมีเลือดออกด้วย ทำให้สามารถสังเกตเห็นอาการถ่ายอุจจาระมีมูกเลือด
• หากมะเร็งมีขนาดใหญ่หรือเป็นมะเร็งชนิดรัดรอบวงของลำไส้ จะทำให้มีอาการก้อนอุจจาระเล็กผิดปกติ อาจมีท้องผูกสลับกับท้องเสีย
• อาจมีอาการของลำไส้อุดตันหรืออุจจาระเป็นก้อนเล็กผิดปกติ หรือถ้าเป็นมานานอาจเอามือคลำพบก้อนมะเร็งตามแนวของตำแหน่งลำไส้
• หากมะเร็งมีการแพร่กระจายไป อาจพบมีการโตของอวัยวะอื่นๆ ร่วมด้วย เช่น ตับโต ท้องมาน จากการมีน้ำรั่วออกมาในโพรงช่องท้อง

การวินิจฉัย

• ในผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ มักได้ประวัติว่า ผู้ป่วยมีอาการผิดปกติของการถ่ายอุจจาระเป็นเวลานาน เพียงแต่ผู้ป่วยไม่ทราบว่าอาการเหล่านั้นคืออาการเตือนให้ผู้ป่วยจำเป็นต้องมาปรึกษาแพทย์ ดังนั้น หากมีลักษณะการถ่ายอุจจาระผิดปกติต่อเนื่องกัน 1-2 สัปดาห์ ควรไปปรึกษาแพทย์เพื่อการตรวจให้ละเอียดต่อไป
• เมื่อมาพบแพทย์ แพทย์จะทำการตรวจเพิ่มเติม เช่น ตรวจหาเลือดในอุจจาระ การส่องกล้องลำไส้ใหญ่ การตรวจหาสาร CEA ซึ่งสาร CEA นี้มะเร็งลำไส้จะสร้างขึ้นมา แพทย์อาจตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ของช่องท้องเพื่อหาการแพร่กระจายของมะเร็ง และบอกระยะของโรคตลอดจนถึงการวางแผนการรักษา

การรักษา

• การรักษามะเร็งลำไส้ใหญ่ขึ้นอยู่กับระยะของโรค โดยมะเร็งระยะเริ่มต้นสามารถรักษาได้โดยการส่องกล้องลำไส้ใหญ่และตัดก้อนเนื้อออก
• ในรายที่เป็นมากจนมะเร็งเลยชั้นผิวลำไส้ ต้องได้รับการรักษาผ่าตัดซึ่งอาจเป็นแบบส่องกล้องเจาะช่องท้องหรือแบบเปิด และมักต้องมีการรักษาร่วมหลังการผ่าตัด เช่น การใช้ยาเคมีบำบัดหรือการฉายรังสีรักษา
• ผลการรักษาขึ้นอยู่กับลักษณะความก้าวร้าวของเซลล์มะเร็งว่าเป็นเช่นไร ร่วมกับระยะของโรคที่วินิจฉัยได้รวดเร็วเพียงใด
• โรคมะเร็งลำไส้ใหญ่หากสามารถตรวจพบได้ตั้งแต่ระยะแรกๆ จะสามารถรักษาให้หายขาดได้มากขึ้น จึงควรป้องกันและสังเกตตัวเอง หากมีอาการผิดปกติให้รีบไปพบแพทย์เพื่อทำการตรวจวินิจฉัยต่อไป

การป้องกัน

1. มะเร็งลำไส้มีสาเหตุจากหลายประการ การป้องกันที่ดีคือ การบริโภคอาหารที่มีประโยชน์และมีกากใยมาก เช่น ธัญพืช และผักผลไม้ ช่วยให้ระบบการขับถ่ายอุจจาระสม่ำเสมอมากขึ้น
2. หลีกเลี่ยงอาหารที่อาจมีสารพิษ หรือสารก่อมะเร็ง เช่น เนื้อสัตว์ที่มีไขมันมาก อาหารทอดหรือปิ้งย่าง หลีกเลี่ยงสารที่ลดภูมิต้านทานของร่างกาย เช่น เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ บุหรี่ และหมั่นออกกำลังกายสม่ำเสมอ