ตรวจเต้านมด้วยตนเอง

ความสำคัญของการตรวจเต้านมด้วยตัวเอง

มะเร็งเต้านม เป็นมะเร็งที่พบได้บ่อยในผู้หญิงไทย การตรวจพบมะเร็งระยะแรกๆ จะสามารถรักษาให้หายได้

ดังนั้นผู้หญิงทุกคน ควรตรวจเต้านมด้วยตัวเองอย่างสม่ำเสมอ

ควรตรวจเต้านมเมื่อไหร่ ?

• ตรวจเต้านมด้วยตัวเอง ทุกเดือน เริ่มตั้งแต่อายุ 20 ปี
• ตรวจเต้านมโดยแพทย์ หรือตรวจด้วยเครื่องแมมโมแกรมทุกปี
• เริ่มอายุ 40 ปีขึ้นไป
• สำหรับผู้ที่มีประวัติคนในครอบครัวเป็นมะเร็งเต้านม ควรปรึกษา
• แพทย์เพื่อตรวจแมมโมแกรมเร็วกว่าปกติ เริ่มอายุ 30 - 40 ปีขึ้นไป

วิธีการตรวจเต้านมด้วยตัวเอง

ใช้หลักการ 3 ท่า 3 แบบ - 3 นิ้ว - 3 ระดับ

วิธีตรวจ 3 ท่า

ท่าที่ 1ยืนหน้ากระจก ปล่อยแขนข้างลำตัวตามสบาย มองเปรียบ เทียบเต้านมทั้งสองข้าง สังเกตการเปลี่ยนแปลงของรูปร่าง ขนาด กดบุ๋ม การดึงรั้งของผิวหนังและหัวนมมีเลือด หนองไหลจากหัวนมหรือไม่
ประสานมือเหนือศีรษะแล้วกลับมาอยู่ในท่าเท้าสะเอว พร้อมสำรวจหาสิ่งผิดปกติ
โค้งตัวมาข้างหน้า วางมือบนเข่า หรือเก้าอี้ ในท่าที่เต้านมห้อยลงไปตรงๆหากมีสิ่งผิดปกติจะเห็นได้ชัดมากขึ้น

ท่าที่ 2 นอนในท่าสบาย สอดหมอนหรือม้วนผ้าใต้ไหล่ขวา(ตรวจเต้านมขวา) ยกแขนขวาเหนือศีรษะ เพื่อให้เต้านมแผ่ราบจะคลำก้อนเนื้อได้ง่ายขึ้น โดยเฉพาะส่วนบนด้านนอก ซึ่งมีเนื้อนมหนามากที่สุด และเป็นจุดที่เกิดมะเร็งบ่อยที่สุดใช้นิ้วชี้ นิ้วกลาง และนิ้วนางของมือซ้าย คลำทั่วทั้งเต้านม และรักแร้ ห้ามบีบเต้านมเพราะจะทำให้รู้สึกเหมือนเจอก้อนเนื้อซึ่งความจริงแล้วไม่ใช่ถ้าตรวจเต้านมด้านซ้าย สอดหมอนใต้ไหล่ซ้าย ยกแขนซ้ายเหนือศีรษะ ใช้มือขวาตรวจตามขั้นตอนเดียวกัน
ท่าที่ 3ขณะอาบน้ำกรณีเต้านมขนาดเล็ก ให้วางมือข้างเดียว กับเต้านมบนศีรษะแล้ว ใช้มืออีกข้างคลำในทิศทางเดียวกับที่ทำในท่านอน ถ้าเต้านมขนาดใหญ่ ให้ใช้มือข้างนั้นประคอง และตรวจคลำเต้านมจากด้านล่าง ส่วนมืออีกข้างให้ตรวจคลำ จากด้านบน

วิธีคลำ 3 แบบ

โดยอาจใช้วิธีใดวิธีหนึ่ง หรือใช้ทุกวิธีร่วมกัน ดังต่อไปนี้

คลำในแนวก้นหอย เริ่มคลำจากส่วนบนของเต้านมไปตามแนวก้นหอย จนกระทั่งถึงฐานเต้านมบริเวณรอบรักแร้
คลำในแนวรูปลิ่ม เริ่มคลำจากส่วนบนของเต้านมจนถึงฐาน แล้วกลับขึ้น สู่ยอดอย่างนี้ไปเรื่อยๆ ให้ทั่วเต้านม
คลำในแนวขึ้นลง เริ่มคลำจากใต้เต้านมถึงกระดูกไหปลาร้า แล้วขยับนิ้วทั้งสามคลำในแนวขึ้นลงและสลับกันไปเรื่อยๆ จนทั่วทั้ง เต้านม

3 นิ้ว ที่ใช้สัมผัส

ใช้บริเวณกึ่งกลางนิ้วส่วนบนทั้งสามนิ้ว (นิ้วชี้ นิ้วกลาง นิ้วนาง) บริเวณกึ่งกลางนิ้วส่วนบนดังกล่าวจะสัมผัสได้ดี และกว้างกว่าส่วนปลายนิ้วโค้งฝ่ามือเพื่อปรับให้นิ้วทั้งสามอยู่ในสภาพแบนราบสัมผัสกับเต้านม เคลื่อนนิ้วกดวนไปทั้งเต้านม

วิธีการกด 3 ระดับ

1. กดเบาๆ เพื่อให้รู้สึกถึงบริเวณใต้ผิวหนัง
2. กดปานกลาง เพื่อให้รู้สึกถึงกึ่งกลางของเต้านม
3. กดหนักขึ้น เพื่อให้รู้สึกถึงส่วนลึกใกล้ผนังปอด

เมื่อตรวจพบสิ่งผิดปกติดังต่อไปนี้ ต้องรีบปรึกษาแพทย์

• พบก้อน หรือเนื้อที่เป็นไต
• มีน้ำเหลือง หรือเลือดไหลออกจากหัวนม
• ผิวหนังบริเวณเต้านมมีรอยบุ๋ม
• หัวนมถูกดึงรั้งจนผิดปกติ
• เต้านมทั้ง2 ข้างไม่อยู่ในระดับเดียวกัน
• ขนาดและรูปร่างต่างกันอย่างผิดปกติ
• มีแผลเรื้อรัง หรือแผลขยายกว้างออก มีกลิ่นเหม็น